Masal Türleri
Masal türleri gerçekleşmesi Mümkün olmayan, olağanüstü durum, karakter ve yerlerden bahsedilen bir anlatı türüdür. Masallarda yer ve zaman her tamam belirsiz olurken, devamlı olarak geçmiş zaman dili kullanıldığı görülmektedir. Özellikle hedef çocuklar olduğundan dolayı, eğitici ve güldürücü özellikler taşır. Okuyucularına ders vermek öncelikli amaçtır. Aynı zamanda masal dinleyen veya okuyan kişi, okuduklarından ders çıkarır. Okuyucularının hayal dünyalarının gelişmesi için son derece katkı sağlar. Kimi çocuklar gece uyku öncesi önce masalın o olağandışı dünyasına girerek uykuya dalar. Kimi çocuklarda okulda veya evde masal kitapları okurken o hayal yolculuğuna girip, kendini o kahramanlar arasında gibi görür.
Sürekli bahsedilen ve daha çok ilkokul çağındaki çocukların okuması için tavsiye edilen masallar kategorilere ayrılmaktadır. Hangi amaçla yazılmaktadır? Yazılışlarında sanatsal ya da edebi bir amaç var mıdır? Bu tarz sorulara cevap niteliğinde bu yazıyı dikkate alabilirsiniz. Masal türleri ile ilgili bilgi sahibi olarak okurken daha farklı bir düşünceye sahip olabilirsiniz.
Masal Türleri Nelerdir?
4 kategori altında masal türleri toplanır ve şu şekilde sıralanmaktadır;
Hayvan Masalları
Masal türleri denildiği zaman hayvan masalları ilk sırada yer alır. Bu masallarda karakterler hayvanlardan meydana gelir. Bu masal türünde hayvanlar, daha insani özellikleri taşıyarak okuyucularına ders verici olaylar sunulmaktadır. Hayvanlar genel olarak kılık değiştirmiş insanlar şeklinde betimlenmektedir. Savunulan bir düşünceyi güçlü hale getirmek, öğüt vermek ve masanın sonucundan ders çıkarmak amacı ile yazılan bir türdür. Diğer masal türleri ile kıyaslama yapıldığında daha kısadır. Tekerleme ile değil, bilinmeyen bir zaman ifadesiyle başlar. Metinler çeşitli olaylar üzerine kurularak yazılmaktadır.
Hayvanlar insanlara benzediği için olağanüstü varlıklar bu masal türünde yer almaz. Hayvan masalları fabl olarak da bilinmektedir. Bu masallar kaynak olarak Hindistan’dan gelmektedir. Hindistan’dan gelmesinin sebebi coğrafyada hakim olan dini inanışla alakalıdır. Hayvanlara çok fazla önem verilmektedir. Özet geçmek gerekirse, hayvanlar, insan gibi düşünceye sahiptir ve bu şekilde hareket eder. Karakterler betimleme ve konuşturma yoluyla insan tipini tasvir eder. Amaç ibretlik sonuçlar çıkarılmasıdır.
Olağanüstü Masallar
Masal türleri arasında olağanüstü masallar sıklıkla karşımıza çıkar. Diğer türler ile kıyaslama yapıldığında oldukça uzun yazılmaktadır. Masalda bulunan karakter sayısı son derece fazla ve çarpıktır. Kişiler normal insanların yanı sıra dev, peri, cin, cüce, ejderha gibi olağanüstü şeylerden oluşur. Anlatılan konu genel hatlarıyla hayal ürünüdür. Hiçbir şekilde gerçeği yansıtan bir konu bulunmaz. Yer ve zaman kavramları belli değildir ve hayal ürünün bir yansımasında meydana gelir. Bu masal türlerinde karakterler, olağanüstü canlılara karşı bir mücadele içindedir. Kafdağı, yerin en dibi ve bulutlar mevcuttur. Periler köşkü ve padişahın diyarı gibi betimlemeler son derece fazladır.
Gerçekçi Masallar
Masal türleri arasında gerçekçi masallar mevcuttur Padişah, kral, sultan, prens, prenses, vezir, zengin, fakir, haydut gibi gerçek hayatta var olan kişiler bulunmaktadır. Konularını günlük hayatın felsefesinden alan masal türleridir. Zengin-fakir çatışması, aile bağları ve sevgisi, padişahın kızına duyulan aşk, üvey anne kötülüğü, yaşamın gülünç taraflarının ele alınması, kardeşler arasında en küçük olanın başarılı olması vb. Konuları oluşturur. Çok fazla olay olmadığı için okuyucunun dikkatini ana fikir üzerinde toplamak amacıyla yazılmaktadır.
Zincirleme Masallar
Masal türleri arasında zincirleme masallar önemlidir. Hayal ürünlerinden meydana gelir ve sonuc olayların birbirine zincirleme olarak bağlayan masallardır. Bu masal türünde olağanüstü tekerleme ve kahramanlar yok denilecek kadar azdır. Anlatılan olaylar birbiriyle iç içedir. Bir önceki tür olan gerçek masallara kıyasla mümkün olduğunca kısa yazılır. Gerçekle bağlantısı olmayan masallardır. Çocukların severek dinlediği ve kendi aralarında en fazla anlattıkları masal türüdür. Keloğlan ve Prenses masalları bu türe en iyi örneklerden biridir. Güldürme özelliği bulunan bu türde aynı zamanda düşündürme de ön plandadır.
Fıkralar
Masal türleri arasında fıkralar da mevcuttur. Masal türleri arasında yer aldığı için, birçok tartışmayı da beraberinde getirir. Günlük olaylar içine, mizah ve düşünce katılarak anlatılan kısa yazılardır. Bu türde olağanüstü kişilere yer verilmez. Kişiler, günlük hayatta yer alan kişilerdir. Gerçekle alakalı olan eserlerdir ve düşündürücü özelliği ile ön plana çıkar.
Sitemizde bulunan birkaç masal örneği;
